Kilka dni temu ukazał się raport Komisji Nadzoru finansowego o rynku IKE w I półroczu tego roku. Jak można się z niego dowiedzieć, wartość środków zgromadzonych przez oszczędzających wzrosła rok do roku o 29,4% do 2,35 mld zł. IKE posiadało 796.900 osób, co oznacza spadek o 4,4% w stosunku do tego samego okresu roku ubiegłego. Likwidowano głównie IKE prowadzone w formie konta ubezpieczeniowego. Najwięcej osób posiadających IKE mieści się w przedziale wiekowym 51-60 lat a więc blisko emerytury i zarazem momentu, kiedy można wypłacić środki bez płacenia podatku od zysków.
Ilość i przeciętna wartość kont IKE
Przeciętna wartość konta IKE wyniosła (zaledwie) 2,9 tys. zł. Średnia wpłata to 1,2 tys. zł, przy czym średnia dla rachunków maklerskich to 6,7 tys. zł. Ciekawie wyglądają informacje, jakie instytucje przyciągają więcej kont IKE a jakie tracą. Tak więc ilość IKE prowadzonych w bankach (jako lokaty) zmalała o 10,5%, w funduszach inwestycyjnych spadła o 1,3%, natomiast ilość IKE maklerskich wzrosła o 19,9% (!).
Źródło: Raport KNF "IKE w I półroczu 2010 r."
Jak widać szczegółowo w powyższej tabeli, udział kont maklerskich stanowi nadal zaledwie 1,6% wszystkich IKE. Dlatego też łatwiej o uzyskania wysokiej dynamiki wzrostu ilości kont.
Każdy inwestor jest świadom, że nie ważne ile posiada się rachunków, ale jakie są na nich środki. Tutaj konta maklerskie pokazują siłę. Z 534 mln zł, o które wzrosła sumaryczna kapitalizacja kont IKE, 94,7 mln przypada na rachunki maklerskie. Tak więc pomimo, że ilościowo stanowią zaledwie 1,6% rynku, wygenerowały 17,7% przyrostu wartości. Można śmiało powiedzieć, że są najbardziej perspektywicznym sektorem w ramach III filara emerytalnego.
Źródło: Raport KNF "IKE w I półroczu 2010 r."
Na towarzystwa funduszy inwestycyjnych przypadało 210 mln zł przyrostu wartości, na zakłady ubezpieczeń - 187 mln zł, banki - 42 mln zł. Rachunki w biurach maklerskich odpowiadały wartościowo już za 10,8% rynku IKE. Udział pozostałych form prowadzenia IKE spadł.
Źródło: Raport KNF " IKE w I półroczu 2010 r."
Struktura wiekowa
Pod względem wieku, 79% ilości IKE przypada na osoby w przedziale 41-60 lat i udział ten wzrósł o ok. 1,5%. Osoby w wieku do 30 lat odpowiadają za niecałe 10% rynku IKE i udział ten spadł rok do roku.
Pod względem płci, 53% wszystkich IKE jest własnością kobiet a 47% mężczyzn. Przyczyną tego może być zróżnicowanie w średnim wieku przechodzenia na emeryturę i ustawowym wieku emerytalnym (60 lat dla kobiet, 65 lat dla mężczyzn). Także w średnia długość życia po przejściu na emeryturę (kobiety żyją dłużej) może być przyczyną różnic. Wskutek powyższych faktów, średnia emerytura kobiet jest niższa i to motywuje do oszczędzania w III filarze.
Źródło: Raport KNF " IKE w I półroczu 2010 r."
Przeciętne wpłaty i stan kont
Przeciętnie na IKE wpłacano w I półroczu 1219 zł, czyli o 133 zł więcej niż w I półroczu 2009. W sumie wpłacono 251 mln zł. 26% wszystkich kont odnotowało wpłaty.
Źródło: Raport KNF " IKE w I półroczu 2010 r."
Największą aktywność pod tym względem wykazały osoby posiadające IKE maklerskie oraz IKE bankowe. Na rachunki w domach inwestycyjnych prawie co drugi posiadacz IKE dokonał wpłaty, podobnie w przypadku IKE bankowych. Najmniej aktywni byli posiadacze IKE w formie ubezpieczeń (dopłacała co czwarta osoba).
IKE otwarte w I półroczu 2010
Najwięcej IKE otwarto w postaci funduszy inwestycyjnych (9 tys.) i i ubezpieczeń (7 tys.). Jest to jednak mniej niż w poprzednim roku. Kont maklerskich otwarto 1,2 tys. w porównaniu do 0,7 tys. rok wcześniej. W bankach otwarto 1,2 tys IKE, czyli mniej więcej tyle samo, co w I połowie 2009 roku.
Jak wynika z raportu, po boomie na IKE w 2007 roku, ilość nowootwieranych IKE uległa stabilizacji.
Jak podaje w konkluzji KNF, dane za I półrocze wskazują na tendencję wycofywania środków finansowych z IKE i spadek tendencji zakładania nowych rachunków. Zjawisko to jest jednak mniej silne niż w 2008 roku, kiedy na decyzje oszczędzających miał wpływ trwający kryzys finansowy.
Wpływ zmiany ustawy o IKE w 2008 roku na rynek, wnioski z raportu
Jednymi z głównych punktów zmian w ustawie, było podwyższenie limitu wpłat rocznych do 3-krotności średniego wynagrodzenia brutto w gospodarce (obecnie limit to 9.579 zł) oraz umożliwienie wypłaty z IKE w ratach. Jak można wnioskować z raportu, z wyższych limitów skorzystała część osób, zwłaszcza posiadająca rachunki maklerskie. Można to łączyć z rozpoczęciem nowej hossy na GPW w Warszawie, trwającej od wiosny 2009 roku.
Konieczne jest dalsze upowszechnianie oszczędzania na emeryturę, jako że z III filara korzysta niewiele osób. Do tego średnio tylko 26% osób dopłaca do założonych IKE. Średnia wartość konta na poziomie 2.949 zł nie zapewni dodatkowego dochodu na emeryturze. Konieczne są systematyczne i większe wpłaty.
Także kontem IKE są zainteresowane głównie osoby po 40-stce a dbać o emerytury powinny również osoby młodsze, które dzięki nawet niewielkim ale regularnym wpłatom, mogą uzbierać znaczne środki.
Osoby posiadające IKE w formie rachunków maklerskich wykazują wystarczającą świadomość emerytalną. Średnia wartość rachunku maklerskiego to 20.120 zł ze średnim przyrostem w ciągu ostatniego roku na poziomie 5 tys zł (o 33%). Prawie co drugi właściciel rachunku dokonał dopłaty w I półroczu 2010 r. Potwierdza się chyba nietylko moje przypuszczenie, ze inwestorzy giełdowi na tle całej populacji wykazują się wysoką świadomością finansową.
Link do raportu KNF znajduje się tutaj.
